Velen houden er van én velen vinden het vreselijk: dialecten.
Toch is het, zeker tijdens het Oktoberfest, belangrijk om enige kennis te hebben van de Beierse taal.
Allereerst is het van belang dat je aan de ongewoonlijke schrijfwijze van het “bairisch” (de Beierse taal) gewend raakt. Deze schrijfwijze komt voort uit de taalwetenschap.
Dit in tegenstelling tot het woord “bayerisch”, dat niet verwijst naar een dialect, maar alleen betrekking heeft op het politieke en geografische territorium. Het Beiers wordt echter niet alleen in Beieren gesproken, maar ook in Oostenrijk, Zwitserland en zelfs in delen van Italië.
Ook al is het Beierse dialect in München niet alomtegenwoordig, je wil tijdens het Oktoberfest natuurlijk geen flater slaan. Wij hebben daarom een aantal belangrijke maar ook grappige Beierse uitdrukkingen en zinnen vertaald, zodat een niets een trip naar München meer in de weg staat.
Veel plezier met het leren van de Beierse vertalingen!
Als begroeting en ter afscheid:
„Griaß Good“ („Grüß Gott“, oftewel „hallo“. Dit is een klassieke groet, die ook tegenwoordig nog het alledaagse taalgebruik in München kenmerkt.
„Servas“ of „Servus“: dit betekent zowel „hallo“ als „tot ziens“.
Belangrijk! Het is absoluut belangrijk dat je goed let op de toon en de mimiek. Wanneer de toon verkeerd is, kan het snel gebeuren dat je ongewild een verkeerde boodschap geeft.
Het kan bijvoorbeeld als „Hau bloß ab“ (hoepel op!) worden opgevat.
De gevorderden kunnen ook het woord „Pfiate” of „Pfiadi” gebruiken. Hiermee neem je afscheid van mensen die je tutoyeert.
„Und, ois klar?“ Dat betekent zoiets als: “Goedendag, hoe gaat het met u?” Wanneer een ouder iemand uit Beieren je vraagt hoe het met je gaat, dan is dat een heel goed teken! Hij vindt je sympathiek en is bereid met jou aan dezelfde tafel te zitten en te toosten met een pul vers bier.
„An schenan Doog no“ zeg je wanneer je op een beleefde wijze afscheid neemt. Wanneer je een hoed draagt, dan kun je die aanraken en knikken. Vertaald: “Nog een fijne dag!”.
Wanneer je wat wilt bestellen:
„I hätt gern a Maß!” – De leuke en vriendelijke bediening brengt graag het door jou bestelde liter bier aan je tafel. Wanneer je niet zoveel dorst hebt, bestel dan een „Hoibe” (“halbe Mass”), oftewel een halve liter bier.
Belangrijk! De bierpul altijd slechts met één hand vasthouden.
„I hätt’ gern an Schweinsbratn und zwoa Gnedl”. Varkensgebraad met twee knoedels is hét nationale gerecht van Beieren. Een goed restaurant herken je aan zijn varkensgebraad.
„Wos hobt’s na heit ois Schmanggal?” – “Wat is jullie dagmenu vandaag?”
Obacht (let op)! Er zijn ook Beierse specialiteiten waarvan je niet meteen weet wat het is. Vraag het in dat geval liever even aan de bediening, voordat je orgaanvlees of andere specialiteiten voorgeschoteld krijgt, die je misschien helemaal niet lekker vindt.
„I hätt no gern wos Siaß“ betekent „Ik zou graag nog een nagerecht willen“.
Tip: dit mag je niet missen: “bayrische Creme” (bavarois op Beierse wijze bereid) en “bayrische Kaiserschmarrn” (een zoete Beierse variant op de pannenkoek)